Bởi nửa đầu thế kỷ 20, người Pháp đã lỡ hẹn, rồi 20 năm nỗ lực của chính quyền Sài Gòn với các nhà thầu Mỹ, Nhật, Hàn cũng không đi đến đâu…
Ngược thời gian trở lại quá khứ, để có được cây cầu mở rộng cửa ngõ miền Tây Nam Bộ này là cả một hành trình rất dài với biết bao thời cuộc máu lửa, thăng trầm đằng đẵng cả thế kỷ.
“Tôi nhớ khoảng tháng 9 năm 1955 đã cùng gia đình qua phà Mỹ Thuận để về khu dinh điền Cái Sắn, Kiên Giang. Hôm đó hình như là nước lũ đổ, chiếc phà nhỏ chở đoàn người di cư bị chết máy, trôi theo dòng nước.
Phải khó khăn lắm, một chiếc tàu khác mới kéo được phà chúng tôi an toàn qua bên bờ Vĩnh Long” – cụ ông Nguyễn Văn Ngọc đã ở tuổi 84 vẫn chưa quên kỷ niệm những ngày đầu di cư từ miền Bắc vào Nam.
Trước khi người Pháp khởi lập phà động cơ hơi nước vào khoảng đầu thế kỷ 20, khu vực bến Mỹ Thuận đã có đò qua sông của người dân địa phương.
Tuy nhiên, theo trí nhớ truyền đời của các bậc cao niên đôi bờ sông Tiền, thì đò nhỏ qua sông thời kỳ đó rất vắng khách. Bởi trước khi người Pháp mở mang công lộ về lục tỉnh, dân cư vùng này chủ yếu đi đường sông rạch, nhà nào cũng có xuồng ghe thay cho chiếc xe sau này.
Từ buổi ban đầu người Pháp làm phà còn ít khách, bến Mỹ Thuận dần dần chứng kiến cảnh kẹt xe ngay từ thập niên 1940 – 1950.
Báo Lẽ Sống của Sài Gòn số ra ngày 31-10-1955 đã đăng bài “Nạn kẹt xe tại bắc Mỹ Thuận” với những lời lẽ rất nóng: “Đây là tiếng nói hành khách từ Sài Gòn về các tỉnh Hậu Giang kể lại. Tối nay, hành khách có dịp từ Sài Gòn về các tỉnh Hậu Giang đều bị trải qua nhiều vất vả thảm thương tại bến bắc Mỹ Thuận, vì nạn kẹt xe chở họ đến rồi đều phải đậu hết lại… chờ bắc (phà).
Mặc dầu đường thông thương từ Sài Gòn về lục tỉnh đã được xả cảng cho xe cộ chạy tự do lâu rồi, nhưng bắc Mỹ Thuận mỗi ngày chỉ khởi sự chạy chuyến đầu tiên vào lúc 6 giờ, nên tất cả xe cộ phải chờ tới giờ ấy mới có bắc mà qua sông.
Thành thử người gấp công việc, chịu khó thức khuya để kịp lên xe tại bến Sài Gòn, nhiều khi tới đó rồi lại hoàn toàn thất vọng. Vì trong lúc chờ bắc, xe nhà binh tới, lẽ tự nhiên là các xe khác lại phải chờ nữa. Quyền ưu tiên qua bắc bao giờ cũng là của xe nhà binh.
Khổ nỗi lúc này mùa mưa, hành khách phải ướt át và nheo nhóc. Hơn nữa, cũng nhọc cho người có phận sự sắp đặt trật tự tại đó, và chỗ xe được sắp đặt chờ bắc là một chỗ sình lầy, lồi lõm rất có thể gây tai nạn cho xe cộ.
Vì mục đích chăm lo cho dân chúng trong tất cả mọi phương diện và nhất là để tỏ rõ sự an ninh đã vãn hồi khá lâu rồi trong xứ, dân chúng yêu cầu Nha Công chánh Nam Việt và nhà cầm quyền địa phương nói trên đây nên lệnh đổi giờ cho bắc Mỹ Thuận chạy sớm hơn thuở giờ…”.
Cuối bài viết, báo Lẽ Sống đề nghị phà Mỹ Thuận bắt đầu hoạt động từ 5 giờ sáng, thì hai tháng sau tổng giám đốc Nha Công chánh Nguyễn Văn Dinh đã đề nghị bộ trưởng công chánh và giao thông cho phà hoạt động từ 4 giờ đến 22 giờ và những lúc cần thiết thì cho chạy suốt đêm. Đề nghị này được thực hiện sau đó…
Bến phà Mỹ Thuận năm 1965 vẫn còn rất lụp xụp, tạm bợ – Ảnh tư liệu
Sưu tầm internet